Postępowanie takie ma charakter nieprocesowy (jest bezsporne) dlatego też pismo otwierające sprawę nazywa się wnioskiem a nie pozwem. We wniosku należy wymienić, jako uczestników, wszystkich potencjalnych spadkobierców. Przedstawić wszystkie okoliczności sprawy, takie jak zmarł spadkodawca, czy dziedziczenie następuje z ustawy czy z testamentu, co wchodzi w skład spadku. Wniosek taki musi być opłacony. Pobiera się od niego stałą opłatę w wysokości 50 zł. Sądem właściwym do stwierdzania nabycia spadku jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Gdyby jednak nie dało się ustalić ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy wtedy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zapada zawsze po przeprowadzeniu rozprawy. Na rozprawę wzywani są wszyscy spadkobiercy. Spadkobiercy muszą złożyć oświadczenie o tym, czy znani im są inni spadkobiercy oraz czy spadkodawca nie zostawił testamentu. Stwierdzenie nabycia spadku to postanowienie, które zapada dość często. Zgodnie kodeksem postępowania cywilnego stwierdzenie nabycia może następować także przed notariuszem, ale w praktyce notariusze właściwie nie prowadzą takich postępowań. Postanowienie o nabyciu spadku ma charakter deklaratoryjny. Oznacza to, że nie tworzy ono nowego stanu prawnego. Potwierdza jedynie stan, jaki powstał przed wydaniem tego orzeczenia i niezależnie od jego wydania. Wskazana wyżej ustawa posługuje się jednak domniemaniem, zgodnie z którym osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, jest spadkobiercą. Stąd też na podstawie takiego postanowienia dokonuje się zmian w księgach wieczystych czy też Krajowym Rejestrze Sadowym jak również na przykład przerejestrowuje samochód. Odziedziczony spadek zazwyczaj należy do kilku osób. Jeśli spadkodawca w testamencie nie rozdzielił pomiędzy nich konkretnych przedmiotów – wówczas każdy ze spadkobierców jest współwłaścicielem wszystkich przedmiotów spadkowych. W takiej sytuacji należy dokonać działu spadku. Wymagane dokumenty: postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku (jeśli było postępowanie), akt zgonu i oświadczenia o przyjęciu odrzuceniu spadku (jeśli postępowania nie było), dokumenty dot. poszczególnych przedmiotów spadku np. odpis z księgi wieczystej nieruchomości, karta pojazdu. Polubownie przeprowadzenie działu spadku Jeśli istnieje zgoda, co do tego, jak podzielić spadek- spadkobiercy powinni spisać wielostronną umowę. W niej w oparciu o inwentarz (jeśli był sporządzany) lub spis przedmiotów sporządzony na potrzeby działu, dokonać przydzielenia przedmiotów należących do spadku. Jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość umowa powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego. W pozostałych przypadkach nie ma takiej potrzeby. Zgodny wniosek o podział, można również złożyć do sądu (patrz dalsze kroki). Jest to rozwiązanie tańsze niż wizyta u notariusza, trzeba się natomiast liczyć z terminami oczekiwania na rozprawę .Jeśli tylko wobec części spadku istnieje zgoda – tę część można rozdzielić umownie, w pozostałym zakresie sprawę pozostawić do rozstrzygnięcia sądowi. Należy pamiętać, że każdy ze spadkobierców może złożyć wniosek do sądu o dział spadku. Wniosek należy sporządzić w tylu kopiach ilu jest spadkobierców. Należy pamiętać o dodatkowej kopii dla sądu. Jeśli składany wniosek jest popierany przez wszystkich spadkobierców – do wniosku powinno się załączyć plan podziału – podpisany przez wszystkich uprawnionych. Jeśli co do działu nie ma zgody – plan podziału będzie planem wstępnym, który sporządza sam wnioskodawca. W przypadku braku zgody wniosek jest droższy i kosztuje 500 zł. Masa spadku może być bardzo duża. Spadkobiercy powinni sporządzić ich dokładny spis. Jeśli, któryś ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza – komornik sporządzi inwentarz spadku – uwzględniający przedmioty spadku oraz ich wartość. Inwentarz jest doskonałym „narzędziem” do sporządzenia planu podziału i przeprowadzenia postępowania o dział spadku. W uzasadnieniu musimy opisać historię spadkobrania – przytoczyć datę oraz miejsce śmierci i ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (jako dowód możemy przytoczyć akta postępowania o stwierdzenie nabycia spadku). Następnie musimy uzasadnić stworzony przez nas plan podziału – powołując się w szczególności na: spis przedmiotów (lub inwentarz),wartość przedmiotów, możliwości płatnicze innych spadkobierców, wielkości udziałów w spadku. Powinniśmy przedstawić okoliczności sporządzania spisu (chyba, że sporządzono inwentarz). W szczególności powołać świadków na okoliczność rzetelności sporządzonego spisu, załączyć dokumentacje, która potwierdza własność przedmiotów wymienionych. Wniosek musimy złożyć do sądu w tylu egzemplarzach ilu jest uczestników postępowania, oraz jeden – zawierający oryginały (lub poświadczone przez notariusza) dokumentów. Do wniosku musimy załączyć wszystkie dowody powoływane we wniosku. Odpisy dla uczestników, mogą być kserokopiami. Wniosek należy bezwzględnie podpisać. Do wniosku należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej: 300 zł – jeśli wniosek jest zgodny 500 zł jeśli co do działu jest spór pomiędzy spadkobiercami. Każdy wniosek podlega oddzielnej opłacie. Podstawa prawna opłat to „Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych” Art. 51. 1. Opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych. Opłatę stałą w kwocie 1.000 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności, a jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę stałą w kwocie 600 złotych. Jeśli opcja ze zgodnym działem spadku okaże się niemożliwa do przeprowadzenia, a strony będą mieć zupełnie różne poglądy w sprawie wartości nieruchomości, prawdopodobnie niezbędne będzie dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości – a to dodatkowy, całkiem spory koszt. Oczywiście, jeśli strony są zgodne, dział spadku można przeprowadzić także u notariusza – forma aktu notarialnego jest koniczna, jeśli „dzielimy” nieruchomość.
Adwokat Klaudia Mielczarczyk i radca prawny Katarzyna Wojtkowska – Bednarczuk prowadzą doradztwo prawne. Z ich usług korzystają mieszkańcy Wołomina, Warszawy (w tym dzielnicy Warszawa Targówek), Łochowa, Marek oraz pobliskich miejscowości. Świadczą pomoc w zakresie:
Warto skorzystać ze wsparcia prawnego, jakie zapewnia kancelaria prawna Wołowin, jeśli potrzebny Ci: